صورت های مالی اساسی در مجموع 4 مورد هستند که عبارتند از:
- ترازنامه
- صورت سود و زیان
- صورت جریان وجوه نقد
- صورت سود و زیان جامع
ترازنامه نشان می‌دهد که در یک زمان معین یک واحد تجاری چه چیزهایی را مالک است یا چه مقدار بدهی دارد.
صورت مالی اساسی سود و زیان به ما نشان می دهد چطور و چه مقدار پول در یک دوره زمانی در واحد اقتصادی بدست آمده و خرج شده است.
صورت مالی جریان وجه نقد نشان دهنده تبادل و مبادله پول بین یک شرکت و جهان خارج نیز در یک دوره مالی است.
صورت مالی اساسی صورت سود و زیان جامع محسوب می‌شود که نشان دهنده تغییرات در منافع صاحبان سرمایه در یک دوره زمانی است.
ترازنامه
تنظیم یک ترازنامه از محتویات صورتهای مالی مؤسسات است. ترازنامه به همراه یادداشت‌های توضیحی مربوط، اطلاعاتی در مورد وضعیت مالی واحد تجاری مشتمل بر دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه ارائه می‌کند و رابطه بین عناصر مزبور را در یک مقطع معین زمانی نشان می‌دهد. ترازنامه، ساختار منابع واحد تجاری (طبقات عمده دارایی‌ها و مبالغ آنها) و ساختار مالی آن (طبقات عمده بدهی‌ها و حقوق صاحبان سرمایه و مبالغ آنها) را نشان می‌دهد. درواقع ترازنامه صورتی است که اطلاعات مربوط به گزارش دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام مؤسسه را در پایان هر دوره مالی فراهم می‌کند.
طبقات زیر حداقل اقلامی است که باید در ترازنامه صورت مالی شرکت (در صورت وجود) ارائه گردد:
- دارایی‌های ثابت مشهود
- دارایی‌های ثابت نامشهود
- سرمایه‌گذاری‌ها
- موجودی مواد و کالا
- حساب‌ها و اسناد دریافتنی تجاری
- سایر حساب‌ها و اسناد دریافتنی
- موجودی نقد
- حساب‌ها و اسناد پرداختنی تجاری
- سایر حساب‌ها و اسناد پرداختنی
- ذخیره مالیات
- ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
- بدهی‌های بلندمدت
- سرمایه و اندوخته‌ها
صورت سود و زیان
ارائه‌دهنده تمام درآمدها و هزینه‌های شرکت در طی یک دوره مالی است. صورت سود و زیان شرکت بیانگر عملکرد یک شرکت و در نتیجه تصمیمات مالی مدیران و سهامداران است. به عبارتی این صورت وضعیت مالی، نتایج عملیات یک موسسه (میزان سود یا زیان) را برای یک دوره مالی مشخص منعکس می‌کند.
با تهیه صورت سود و زیان می‌توان تصمیمات مالی قوی‌تری در برنامه‌های آتی یک شرکت اتخاذ کرد. درآمدها و هزینه‌ها تنها در مواردی در صورت سود و زیان منعکس نمی‌شود که به طور مشخص به موجب استانداردهای حسابداری مستقیماً به حساب‌حقوق صاحبان سرمایه منتقل شود.
بر اساس استاندارد ارائه صورت مالی، صورت سود و زیان باید حداقل حاوی اقلام زیر باشد:
- درآمدهای عملیاتی
- هزینه‌های عملیاتی
- سود یا زیان عملیاتی
- هزینه‌های مالی
- سایر درآمدها و هزینه‌های غیرعملیاتی
- مالیات بر درآمد
- سود یا زیان فعالیت‌های عادی
- اقلام غیرمترقبه
- سود یا زیان خالص
- معادله حسابداری
- صورت سود و زیان جامع
هدف از تهیه این صورت سود و زیان، ارائه کلیه درآمدها و هزینه‌های شناسایی‌شده طی یک دوره مالی است. تمرکز اصلی صورت سود و زیان دوره بر درآمدها و هزینه‌های عملیاتی است. تهیه صورت سود و زیان در دوره‌های آموزش حسابداری مطرح می‌شود.
صورت سود و زیان جامع
برای اطلاع از تمامی ابعاد عملکرد مالی در طی یک دوره، باید کلیه درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده طی آن دوره را بررسی کرد، بنابراین نیاز به تهیه صورت مالی (صورت سود و زیان جامع) در این مرحله بیش از پیش احساس می‌شود.
صورت سود یا زیان جامع، یکی از صورت های مالی اساسی است که باید کل درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده در یک دوره مالی که قابل ارائه به صاحبان سرمایه است به تفکیک عناصر تشکیل دهنده آنها نشان دهد.
گزارش مالی صورت سود یا زیان جامع، تمام اقلامی که برای حقوق صاحبان سرمایه در نظر گرفته می‌شود به غیر از آورده و ستانده صاحبان سرمایه نمایش داده می‌شود. صورت سود یا زیان جامع شامل سود یا زیان خالص دوره طبق صورت سود یا زیان و سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده به تفکیک است.
به عنوان نمونه مواردی مانند بررسی مجدد دارایی ثابت مشهود، منبع تجدید ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها که تحت عنوان دارایی غیر جاری دسته بندی می‌شوند، تفاوت‌های درآمدها و هزینه‌هایی که بر اساس استانداردهای حسابداری در حقوق صاحبان سهام منظور می‌گردد، در این صورت مالی تاثیر می‌گذارند.
سود و زیان جامع یک موسسه پس از اصلاح حساب‌ها نشان داده می‌شود که نحوه‌ی محاسبه موسسات در فعالیت‌های مختلف همچون بازرگانی و یا خدماتی در این صورت مالی با هم تفاوت دارد.
صورت سود و زیان
صورت سود و زیان با انعکاس ابعاد درآمدها و هزینه‌های شناسایی شده مانند درآمد عملیاتی و غیر عملیاتی صورت مالی مناسبی برای ارائه دقیق سود یا زیان خالص در طی دوره مالی است. از جمله هزینه‌های مندرج در صورت سود و زیان نیز می‌توان به بهای تمام شده کالا، هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های غیر عملیاتی و هزینه‌های مالی اشاره کرد.
موارد زیر باید به ترتیب ارائه‌شده در صورت سود و زیان جامع نشان داده شوند:
- سود یا زیان خالص دوره طبق صورت سود و زیان
- سایر درآمدها و هزینه‌های شناسایی‌شده به تفکیک
- تعدیلات سنواتی
درآمدها و هزینه‌های تحقق‌نیافته ناشی از تغییرات ارزش آن دسته از دارایی‌ها و بدهی‌هایی که بر مبنایی مستمر اساساً به‌منظور قادر ساختن واحد تجاری به انجام عملیات نگهداری می‌گردد و به‌موجب استانداردهای حسابداری مستقیماً به حقوق صاحبان سرمایه منظور می‌شود (از قبیل درآمدها و هزینه‌های ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت مشهود)، تنها در صورت سود و زیان جامع گزارش می‌گردد.
صورت جریان وجوه نقد
صورت جریان وجوه نقد، اطلاعات مفیدی در مورد طرق ایجاد و مصرف وجه نقد توسط واحد تجاری ارائه می‌کند. بر اساس حسابداری تعهدی، سود خالص معمولاً با خالص جریان‌های نقدی، گزارشگری دوره‌ای جریان‌های ورودی و خروجی وجه نقد ضروری است. صورت جریان وجوه نقد صورت جریانی است که افزایش یا کاهش در مبلغ وجه نقد ناشی از معاملات با اشخاص حقیقی یا حقوقی مستقل از شخصیت حقوقی واحد تجاری و ناشی از سایر رویدادها را نمایش می‌دهد. صورت جریان وجود نقد باید منعکس‌کننده جریان نقدی تحت سرفصل‌های اصلی زیر باشد:
- فعالیت‌های عملیاتی
- بازده سرمایه‌گذاری‌ها و سود پرداختی بابت تأمین مالی
- مالیات بر درآمد
- تهیه، تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
- مراحل تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
- صورتهای مالی اساسی نظیر ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع و صورت گردش وجوه نقد در تحلیل بنیادی سهام شرکت‌ها اهمیت فراوانی دارند.سرمایه‌گذاران به دنبال یافتن فرصتی هستند که در طی یک دوره زمانی مشخص برای آنها سوددهی مورد نظرشان را داشته باشد.
- در مقابل مدیران و مالکان یک شرکت در صدد رشد شرکت، جذب سرمایه و توسعه مالی شرکت خود هستند. همه افراد منافع مشترکی دارند و برای رسیدن به این منافع مشترک، اتخاذ تصمیمات درست و برنامه‌ریزی‌های اساسی امری ضروری است.
- به طور کلی، انواع صورتهای مالی خودشان زمانی مفید واقع می‌شوند که در کنار هم ارزیابی شوند. برای بررسی وضعیت و صورت مالی اساسی یک شرکت از طریق صورت های مالی باید از نسبت های مالینیز استفاده کرد.
- وقتی نسبت ها معنی و مفهوم بیشتری پیدا می‌کنند که با نسبت های سال قبل شرکت، نسبت‌های رقبا در صنعت مشابه و صنعتی که شرکت در آن صنعت فعالیت می‌کند، مورد مقایسه قرار گیرند. باید به این نکته توجه نمود که نسبت ها نباید به تنهایی پایه و اساس تصمیم گیری قرار گیرند. نسبت ها باید به عنوان مکمل تصمیمات و یا راه‌حل ها، استفاده شوند.
افشای اطلاعات صورت های مالی
مسئولیت تهیه انواع صورت های مالی و یادداشت‌های همراه و میزان افشای اطلاعات در یادداشت‌ها با رعایت استانداردهای حسابداری به عهده شرکت است ولی مسئولیت اظهارنظر در خصوص کفایت افشای اطلاعات به عهده حسابرس است. به طور کلی افشاگری مالی چون یک موضوع قضاوتی است باید کفایت لازم برای سهامداران ایجاد کند.
معمولاً تأکید می‌شود یادداشت‌های همراه گزارش مالی، از نظر شفافیت به گونه‌ای تنظیم شود که مراجعه کنندگان بتوانند تصویر و ترسیم کاملی از اطلاعات واقعی شرکت داشته باشند. به عنوان مثال، در خصوص ارائه اطلاعاتی که در جداول توضیحی برخی از بندهای یادداشت‌های همراه وجود دارد، بهتر است تعداد آیتم‌های سازنده اقلام سرفصل سایر موارد و نیز رقم بالاترین مورد اعلام شود.
اطلاعیه سازمان امور مالیاتی کشور در اجرای ماده ۲۷۲ قانون مالیات های مستقیم اصلاحی مصوب ۱۳۹۴/۴/۳۱
در اجرای ماده۲۷۲ قانون مالیاتهای مستقیم اصلاحی مصوب ۳۱/ ۴/ ۱۳۹۴، علاوه بر شرکت های موضوع بندهای (الف) و (د) ماده واحده قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذی صلاح به عنوان حسابدار رسمی مصوب سال ۱۳۷۲» که شامل شرکت های پذیرفته‌شده یا متقاضی پذیرش در بورس اوراق بهادار و شرکت ها و مؤسسات موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده (۷) اساسنامه قانونی سازمان حسابرسی می‌باشند، کلیه اشخاص ذیل ملزم به ارائه صورت های مالی حسابرسی شده توسط سازمان حسابرسی یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران همراه با اظهارنامه مالیاتی و یا حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از مهلت انقضای ارائه اظهارنامه می‌باشند و درصورت عدم انجام تکلیف مقرر در ماده فوق، مشمول جریمه ای معادل بیست درصد (۲۰ %) مالیات متعلق خواهند بود.
۱- اشخاص حقیقی یا حقوقی بر اساس نوع فعالیت:
- شعب و دفاتر نمایندگی شرکت‌های خارجی که در اجرای قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی شرکت های خارجی مصوب سال ۱۳۷۶، در ایران ثبت شده‌اند.
- شرکت‌های سهامی عام و شرکت‌های تابعه و وابسته به آنها.
- شرکت های سرمایه گذاری (هلدینگ) و شرکت های تابعه و وابسته به آنها.
- مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و شرکت‌ها، سازمان ها و مؤسسات تابعه و وابسته به آنها.
۲- اشخاص حقیقی یا حقوقی بر اساس حجم فعالیت:
سایر اشخاص حقوقی و حقیقی (شامل شرکت های سهامی خاص و سایر شرکت ها و همچنین مؤسسات انتفاعی غیرتجاری، شرکت‌ها و مؤسسات تعاونی و اتحادیه‌های آنها و اشخاص حقیقی که طبق مقررات قانونی مربوط، مکلف به نگهداری دفاتر قانونی می‌باشند) که بر اساس آخرین اظهارنامه تسلیمی خود، جمع کل ناخالص درآمد (فروش کالا و یا ارائه خدمات اعم از عملیاتی و غیرعملیاتی) آنها بیش از دویست (۲۰۰) میلیارد ریال (در مورد شرکت‌های پیمانکاری، دریافتی آنها بابت پیمانهای منعقد شده بیش از دویست(۲۰۰) میلیارد ریال) یا جمع دارایی‌های آنها (جمع ستون بدهکار ترازنامه یا صورت وضعیت مالی) بیش از سیصد و پنجاه (۳۵۰) میلیارد ریال باشد.
جهت مشاوره رایگان مالیاتی کسب و کار شما با کارشناسان موسسه همین حالا تماس بگیرید